เทคนิคเลี้ยงลูกให้เป็นหนอนหนังสือ

นอกจากจะอ่านหนังสือให้ลูกฟัง สังเกตจากความชอบของลูกแล้ว การใช้ชีวิตของคุณพ่อคุณแม่เองก็มีส่วนสำคัญที่จะกระตุ้นให้ลูกรักการอ่านนะคะ จากผลการวิจัยในบทความก่อนที่แอดมินเอามาลงว่า เด็กที่อ่านหนังสือไม่คล่องตอนประถมสาม มักมีปัญหาต่อเนื่องไปถึงระดับมัธยมปลาย คงจะใช้ไม่ได้กับเด็กที่รักการอ่าน แม้จะมีปัญหาทางกายภาพที่ไม่เอื้ออำนวยแบบลูกสาวของผู้เขียนเรื่องนี้ ดังนั้น มาช่วยกันสร้างนิสัยลูกให้รักการอ่านกันนะคะ

เทคนิคเลี้ยงลูกให้เป็นหนอนหนังสือ สาวน้อยกำลังขดตัวอยู่บนโซฟาตัวเก่า ดื่มด่ำอยู่ในโลกแห่งตัวอักษร มีทีวีวางอยู่ข้าง ๆ เงียบและมืดดำด้วยความอิจฉา ที่มุมห้อง มีคอมพิวเตอร์ฝุ่นจับอยู่รวมกับเกมส์ต่าง ๆ ที่ไม่ได้รับการเหลียวแล

ใครจะคิดว่าเด็กสาวผู้กำลังหลุดเข้าไปในโลกของอังกฤษยุครีเจนซี่ ประพันธ์โดยนักเขียนชื่อก้อง เจน ออสเตน ไม่สามารถอ่านหนังสือได้เลยจนกระทั่งอยู่ประถมห้า ต้องต่อสู้กับอาการปวดหัวและภาพที่ไม่ชัดจากอาการดิสเล็กเซีย (ภาวะผิดปกติของสมองส่วนที่เกี่ยวกับภาษา การอ่าน เขียน สะกดคำ)

ใครจะเชื่อว่าสาวน้อยวัย 12 ปีคนนี้ คนที่อ่านเรื่อง สี่ดรุณี เจนแอร์ อย่างกระหาย และเกือบจะอ่านเรื่องแอนน์ สาวน้อยจอมแก่นแห่งกรีน เกเบิลล์จบแล้วนี้จำอักษรได้ไม่ครบทุกตัวเมื่อตอนอยู่ประถมสาม แล้วทำไม ทั้ง ๆ ที่มีอุปสรรคในการอ่านมากมาย ไหนจะความเห็นอคติทั้งหลายแหล่ที่มีต่อตอนจบของหนังสือ และอยู่ในยุคที่อิเล็คทรอนิคส์กำลังรุ่ง แต่เด็กคนนี้ก็ยังเลือกหนังสือ กระดาษเปื้อนหมึกแสนโบราณในสายตาของบางคน แทนที่จะเลือกเทคโนโลยีที่ชวนให้ลุ่มหลงอย่างอื่น ๆ

ง่ายมาก

เด็กที่รักการอ่านก็จะอ่าน เป็นความจริงที่แสนธรรมดา ว่ามนุษย์เรามีแนวโน้มที่จะทำในสิ่งที่ตัวเองสนใจ มากกว่าจะไปทำในสิ่งที่ถูกบังคับฝืนใจให้ทำ

ถ้าอย่างนั้น เราจะทำอย่างไรให้เด็กจับใจในการอ่าน แทนที่จะแค่ฝึกวิธีการอ่านให้พวกเค้า

ลองนึกถึงการขี่จักรยานดู

พ่อของคุณจับคุณนั่งบนจักรยานสีแดงสดใส ช่วยจับจูงและให้กำลังใจด้วยรอยยิ้ม แล้วก็วิ่งไปข้าง ๆ คุณ โดยจับด้านหลังของอานไว้อย่างมั่นคง ช่วยให้คุณพุ่งฉิวไปตามทาง โดยมีลมพลิ้วเส้นผม ขณะที่คุณยิ้มกว้างอย่างตื่นเต้นและตื่นกลัวนิดหน่อย

หรือ

พ่อจับคุณนั่งดูภาพประกอบว่าจักรยานมีชิ้นส่วนอะไรบ้าง ให้คุณท่องแล้วท่องอีก แล้วยังให้เอามาเรียงตามลำดับอักษรด้วย วิธีสอนแบบไหนที่จะทำให้ได้นักขี่จักรยาน แทนที่จะจำชิ้นส่วนจักรยานได้ แบบไหนที่จะทำให้เกิดความรักในการขี่จักรยาน

แล้วคุณอยากจะให้ลูกเป็นนักอ่าน หรือแค่อยากให้อ่านออก

ถ้าเป้าหมายของคุณคืออยากให้ลูกรักการอ่าน นี่คือตัวอย่างที่อาจช่วยให้คุณเริ่มได้ง่ายขึ้น

1. ให้ลูกเห็นคุณอ่าน! ลูกจะได้เรียนรู้จากการเห็นเราทำมากกว่าฟังเราพูด การได้เห็นหนังสือวางเต็มบ้าน การพยายามเรียกร้องความสนใจจากคุณเวลาที่คุณกำลังดื่มด่ำอยู่ในโลกแห่งตัวอักษร การได้หัวเราะคิกคักเวลาเห็นคุณแอบหยิบหนังสือเล่มโตเข้าห้องน้ำไปด้วย นี่คือสิ่งที่จะมีผลกระทบอย่างใหญ่หลวงต่อมุมมองของลูก ว่าการอ่านหนังสือเป็นกิจกรรมที่น่าพอใจขนาดไหน

2. อ่านหนังสือให้ลูกฟังตั้งแต่ยังเป็นทารก และให้ลูกมีส่วนร่วมด้วย อย่าให้เป็นแค่คุณพูดอยู่คนเดียว แต่ให้ลูกได้ช่วยเปลี่ยนหน้า (ใช่แล้ว ถึงแม้ว่าลูกจะอยากเปิดย้อนหลังก็เถอะ) ชี้ไปที่รูป พูดเกี่ยวกับปก หรือปล่อยให้ลูกเคี้ยวหนังสือเล่นนิดหน่อย (หนอนหนังสือของแท้ก็ต้องกินหนังสือสิ)

3. เล่น เล่น เล่น จริง ๆ นะ อย่าเคร่งเครียดกันนักเลยค่ะ เด็กจะเรียนรู้ได้ดีที่สุดผ่านการเล่น เพราะฉะนั้น เอาชอล์คเขียนถนนออกมา แล้วออกไปเรียนข้างนอก นี่แหล่ะ เป็นวิธีเรียนที่ดีที่สุด คิดหาเกมส์มาเล่น หรือไปดูตาม Pinterest ก็ได้ ถ้าลูกเชื่อมโยงการเล่นตั้งเตตัวอักษรที่เล่นกับแม่ หรือไข่ตัวอักษรที่พ่อแอบเอาไปซ่อนตามพุ่มไม้เข้ากับการอ่านได้ คุณก็ได้เปลี่ยนสนามรบเป็นสนามเด็กเล่นแล้วล่ะค่ะ

4. ถ้าเด็กไม่รักการอ่าน แปลว่าเค้าอ่านหนังสือผิดเล่ม! หาหนังสือหลากหลายประเภทมาใส่ไว้ในบ้าน ไม่ว่าจะเป็นหนังสือแนวสยองขวัญ นิยายสองสลึง การ์ตูน (ใช่แล้ว การ์ตูน) และนิยายที่มีม้า ปลาวาฬ ดนตรี และศิลปะ สร้างบรรยากาศให้เอื้อต่อการค้นคว้าหาความรู้และการผจญภัยไว้ใกล้ ๆ ตัว ซึ่งจะทำให้การอ่านเป็นส่วนสำคัญที่เด็ก ๆ อยากทำไปตลอดชีวิต (อย่าลืม พลังแห่งป้อมปราการ! สร้างพื้นที่ที่แสนจะเชิญชวนให้อยากเข้าไปนั่งอ่านด้วย)

5. อ้อ แล้วก็ที่ ๆ คุณจะไปด้วย (ตามวิธีการของดร.ซูส) จัดวันไปห้องสมุดประจำเดือน เพื่อไปคืนหนังสือและสำรวจหาเรื่องใหม่ ๆ และน่าตื่นเต้นโดยไม่มีค่าใช้จ่าย ไปแล้วอย่าลืมดูว่ามีปฏิทินกิจกรรมอะไรบ้าง เช่น กิจกรรมนักอ่านพบนักเขียน งานอ่านหนังสือ งานฝีมือ และกลุ่มแม่ ๆ คุณจะต้องแปลกใจว่าระบบห้องสมุดเกือบจะถูกลืมนี้มีอะไรให้ทำเยอะแยะ

6. ร้านหนังสือเล็ก ๆ ก็มักเป็นแหล่งขุมทรัพย์ ไม่ได้ล้อเล่นนะคะ แต่ละเมืองมักต้องมีร้านหนังสือเล็ก ๆ สักแห่ง 2 แห่งที่พยายามอยู่ให้รอดในสภาพเศรษฐกิจขาลง และความก้าวหน้าของยุคอิเล็กทรอนิคส์ ร้านเล็ก ๆ เหล่านี้มักมีของพิเศษไม่เหมือนใครที่รอการค้นพบอยู่ การช่วยอุดหนุนร้านเหล่านี้นอกจากจะช่วยรักษาธุรกิจพื้นบ้านแล้ว ยังทำให้เด็ก ๆ ได้รู้จักกับความอบอุ่นและสวยงามของผนังที่เต็มไปด้วยหนังสือ เจ้าของร้านที่รู้จักหนังสือทุกเล่มเหมือนเพื่อนเก่าแก่ และบางครั้งยังอาจได้พบนักเขียนที่อยู่แถวนั้นที่คุณไม่รู้จักมาก่อนด้วย

7. การเป็นคนรักการอ่านจะช่วยให้ลูกมีความรู้รอบตัว การบังคับให้อ่านหนังสือในรายการหนังสือต้องอ่านยาวเหยียดนั้น ไม่คุ้มที่จะแลกกับความรักในการอ่านที่จะยืนยาวไปชั่วชีวิต สนับสนุนให้อ่านน่ะใช่ แต่ให้หัวใจของลูก ความสนใจและจินตนาการของลูกพาไป ว่าอยากจะอ่านอะไร พวกข้อมูลที่ต้องใช้ในการสอบน่ะ หาในกูเกิลเอาก็ได้ ความหลงใหลในการอ่านน่ะมีอยู่แต่ในหัวใจของเด็กเท่านั้น

8. วิธีการเลี้ยงลูกก็สำคัญนะคะ วิธีการสอนลูกส่งผลกระทบต่อระดับความเชื่อถือและไว้วางใจของลูก ความรักในการเรียนรู้จะเติบโตขึ้นได้เมื่อไม่ได้ถูกจำกัดด้วยความกลัวและความเครียด พ่อแม่ที่เสริมสร้างให้เกิดความผูกพันที่ดีต่อกัน ก็จะเสริมสร้างความรักในการเรียนรู้ให้ลูก ๆ ซึ่งก็คือ ความรักในการอ่านนั่นเอง ผู้เขียนยินดีที่ได้เห็นลูกที่โต ๆ กันแล้วได้รู้จักและรักเพื่อนเก่าของผู้เขียน อย่าง Sense & Sensibility, The Great Gatsby, Moby Dick, Of Mice and Men, The red Badge of Courage, War and Peace, The Hound of the Baskerville, ฯลฯ อีกมากมาย แล้วก็ดีใจที่ลูกเล็ก ๆ ยังมีเพื่อนใหม่อีกมากมายที่รอทำความรู้จักกันอยู่ ขอให้สนุกในการอ่านค่ะ #สอนลูกให้เป็นหนอนหนังสือ

#เลี้ยงลูกให้เป็นนักอ่าน
อ่านเรื่องอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้องได้ที่ http://bit.ly/สอนลูกรักการอ่าน

http://www.littleheartsbooks.com/2012/02/09/tips-for-raising-bookworms/


เขียนเรื่องการอ่านมาหลายเรื่องแล้ว วันนี้จะเป็นเรื่องสุดท้ายของช่วงนี้นะคะ แต่จะมีรายการหนังสือแนะนำมาให้ดูกันอย่าลืมคอยติดตามค่ะ